Kung tuyo na ang luha mo aking bayan
Amado V. Hernandez
Amado V. Hernandez
Lumuha
ka, aking Bayan; buong lungkot mong iluha
Ang
kawawang kapalaran ng lupain mong kawawa:
Ang
bandilang sagisag mo’y lukob ng dayong bandila,
Pati
wikang minana mo’y busabos ng ibang wika,
Ganito
ring araw nang agawan ka ng laya,
Labintatlo
ng Agosto nang saklutin ang Maynila,
Lumuha
ka, habang sila ay palalong nagdiriwang,
Sa
libingan ng maliit, ang malaki’y may libingan;
Katulad
mo ay si Huli, naaliping bayad-utang,
Katulad
mo ay si Sisa, binaliw ng kahirapan;
Walang
lakas na magtanggol, walang tapang na lumaban,
Tumataghoy,
kung paslangin; tumatangis, kung nakawan!
Iluha
mo ang sambuntong kasawiang nagtalakop
Na
sa iyo’y pampahirap, sa banyaga’y pampalusog:
Ang
lahat mong kayamana’y kamal-kamal na naubos,
Ang
lahat mong kalayaa’y sabay-sabay na natapos;
Masdan
mo ang iyong lupa, dayong hukbo’y nakatanod,
Masdan
mo ang iyong dagat, dayong bapor, nasa laot!
Lumuha
ka kung sa puso ay nagmaliw na ang layon,
Kung
ang araw sa langit mo ay lagi nang dapithapon,
Kung
ang alon sa dagat mo ay ayaw nang magdaluyong,
Kung
ang bulkan sa dibdib mo ay hindi man umuungol,
Kung
wala nang maglalamay sa gabi ng pagbabangon,
Lumuha
ka nang lumuha’t ang laya mo’y nakaburol.
May
araw ding ang luha mo’y masasaid, matutuyo,
May
araw ding di na luha sa mata mong namumugto
Ang
dadaloy, kundi apoy, at apoy na kulay dugo,
Samantalang
ang dugo mo ay aserong kumukulo;
Sisigaw
kang buong giting sa liyab ng libong sulo
At
ang lumang tanikala’y lalagutin mo ng punglo!
